De kleuterleeftijd is een cruciale fase voor cognitieve en sociale ontwikkeling. In deze periode leren kinderen snel, zijn ze nieuwsgierig en geneigd om gedrag van anderen te imiteren. Zelfzorgvaardigheden, zoals tandenpoetsen, handen wassen, aankleden en toiletgebruik, vormen een belangrijke basis voor gezondheid en zelfstandigheid. Volgens de Sociale Leertheorie leren kinderen door observatie, imitatie en bekrachtiging door de omgeving, waarbij ouders, leeftijdsgenoten en mensen in de media als krachtige rolmodellen zijn. Positieve sociale relaties stimuleren daarnaast emotionele controle, conflictoplossing en zelfregulatie. Digitale media zijn daarin een belangrijke leerbron voor jonge kinderen. Dit onderzoek richt zich op het evalueren van een trainingsprogramma dat gebruikmaakt van geanimeerde personages, gebaseerd op principes van de Sociale Leertheorie (SLT). Het doel is om zelfzorg en sociale competentie te bevorderen bij kleuters. De effectiviteit van het programma werd getest via twee hypothesen: dat de interventiegroep beter scoort dan de controlegroep op respectievelijk zelfzorg (H1) en sociale competentie (H2).
In totaal namen 82 kinderen die op de kleuterschool zaten deel aan deze studie. Deelnemers werden verdeeld in een interventiegroep (41 kinderen) en een controlegroep (41 kinderen). De interventiegroep volgde een groepsgewijs trainingsprogramma bestaande uit vijf korte animatiefilms, ontwikkeld op basis van literatuuronderzoek, populaire kinderboeken en cartoons. De controle groep volgde alleen het reguliere programma op de kleuterschool. Het groepskarakter van de training stimuleerde sociale interactie en leergedrag. Elke film richtte zich op specifieke gedragingen zoals hygiëne, voeding, zelfredzaamheid, empathie en conflictoplossing. De inhoud werd afgestemd met experts in kinderverpleegkunde, psychologie en onderwijskunde. De filmpjes (6–7 minuten) werden maandelijks vertoond in de klas, via een computer en tv. De inhoud van de filmpjes werd besproken met de klas en er werd gereflecteerd op gedrag en consequenties. Om te testen of de zelfzorgvaardigheden verbeterden, vonden voor- en nametingen plaats. Alle deelnemers werden beoordeeld aan de hand van drie instrumenten: een demografische vragenlijst (ingevuld door ouders), de Zelfzorgvaardighedenschaal (ingevuld door leerkrachten) en de Social Competence and Behavior Evaluation - 30 (SCBE-30) voor sociale competentie en gedrag.
De training op basis van de SLT bleek effectief in het aanleren van zelfzorg- en sociale vaardigheden bij vijf- en zesjarigen. Kinderen in de interventiegroep scoorden significant hoger op zelfzorg (hygiëne, eten, rust) en sociale competentie, en lager op agressie en teruggetrokken gedrag dan de controlegroep. De gebruikte animatiefilms, afgestemd op hun belevingswereld en ontwikkeld met experts, trokken de aandacht van de kinderen en moedigden hen aan positief gedrag na te bootsen. De resultaten bevestigen dat kleuters sterk beïnvloed worden door rolmodellen in media, vooral wanneer deze gepresenteerd worden via herkenbare en visueel aantrekkelijke animatie. Deze studie bevestigt eerdere studies die uitwezen dat kinderen positief gedrag sneller overnemen van geliefde tekenfilmfiguren. Tevens ondersteunt het de waarde van educatieve animatiefilms in de kleuterklas, en de bevindingen benadrukken het belang van training gebaseerd op observatie, imitatie en motivatie; de kernprincipes van de Sociale Leertheorie.
