Voor dit onderzoek zijn 1364 Amerikaanse kinderen vanaf hun geboorte tot de leeftijd van zes jaar gevolgd. De kinderen werden ingedeeld op basis van hun ervaring met cognitieve stimulering thuis, op de kinderopvang en gedurende hun eerste schooljaar. Vervolgens is gekeken naar de invloed van die drie contexten op het leren van kinderen op jonge leeftijd en hun lees- en rekenprestaties.
Het vertrekpunt van het onderzoek is dat het onderwijssysteem al op jonge leeftijd bestaande ongelijkheid in cognitieve en academische vaardigheden vergroot. Daarom is het van belang om in de kinderopvang en het basisonderwijs te investeren in het voorkomen van die ongelijkheid. De sociaalecologische theorie stelt dat leren verstoord of ondersteund wordt door de wisselwerking tussen leefwerelden. In gezinnen met een sociaaleconomische status is er een groter risico dat deze wisselwerking verstoord wordt. Daarom worden juist die gezinnen in dit onderzoek gevolgd.
Kinderen die in alle contexten (thuis, kinderopvang en school) cognitief gestimuleerd werden, presteerden beter in lezen en rekenen. Het bleek dat vooral de kinderen uit gezinnen met een hoge sociaaleconomische status die stimulans in alle contexten kregen. Het voordeel van cognitieve stimulering in twee of drie situaties bleek bij kinderen uit gezinnen met een lage sociaaleconomische status groter vergeleken met kinderen uit gezinnen met een hoge sociaaleconomische positie. Kinderen die in de vroege kinderjaren in verschillende situaties cognitief gestimuleerd werden, leerden meer dan hun leeftijdsgenootjes op school, maar alleen wanneer de thuisomgeving één van de plekken was waar ook sprake was van cognitieve stimulans. Deze bevinding is in lijn met de sociaalecologische theorie, waarbij ouders gezien worden als de meest invloedrijke personen in het leerproces van hun jonge kinderen en hoe zij vanuit hun ouderlijke rol hun kinderen (onbewust) voorbereiden op school. De verschillen die gevonden werden op het leren van kinderen op jonge leeftijd en de invloed van de drie leersituaties (thuis, kinderopvang en school) werden ook gevonden na verloop van tijd. De onderzoekers concluderen daarom dat het voor de leerprestaties van kinderen dus van groot belang is dat er verbinding is tussen cognitieve ondersteuning in het gezin en in andere contexten, zoals kinderopvang en school. Het gezin is de belangrijkste, maar niet de enige, omgeving die nodig is om het leren op jonge leeftijd te ondersteunen.
De resultaten van deze studie laten zien wat de kracht kan zijn van samenhang in de wijze waarop kinderen cognitief gestimuleerd worden in verschillende situaties waarin zij opgroeien. Deze consistentie heeft een sterke invloed op de leerprestaties van kinderen en is dus sterker dan de werking van de afzonderlijke situatie op de ontwikkeling van het kind. Volgens de onderzoekers zijn er meer inspanningen nodig om deze consistentie te bevorderen en het liefst al op jonge leeftijd van kinderen, dus voordat zij leerplichtig zijn. Juist dit soort interventies, waarbij de rol van het gezin erkend wordt, kunnen naar verwachting bijdragen aan meer kansengelijkheid.
Crosnoe, R., Leventhal, T., Wirth, R. J., Pierce, K. M. & Pianta, R. C. (2010). Family socioeconomic status and consistent environmental stimulation in early childhood. Child Development, 81, 972–987.
