WETENSCHAPPELIJKE BRON
Onderwerp: Bewegen | Publicatiedatum: 2024

Kern

Om de hoeveelheid bewegen bij jonge kinderen, 0 tot 5 jaar, te kunnen stimuleren is het belangrijk om te weten welke factoren van invloed zijn op het bewegen. Deze review van reviews onderzocht welke factoren geassocieerd zijn met de hoeveelheid bewegen bij jonge kinderen én heeft internationale experts gevraagd om te reflecteren op de resultaten. Uit 21 reviews werd er voor 23 van de onderzochte 98 factoren bewijs gevonden voor een associatie met bewegen. Toch kunnen er geen harde conclusies getrokken worden omdat er grote verschillen waren tussen onderzoeken wat betreft de gebruikte meetinstrumenten, doelgroep en/of onderzochte factoren. Dit komt onder andere door de uitdaging om het beweeggedrag van jonge kinderen goed te kunnen meten. Ondanks weinig overlap tussen de factoren op basis van de literatuur en de factoren voorgesteld door experts, bevestigden beide het belang van sociaal-culturele, beleids- en fysieke omgevingsfactoren voor de hoeveelheid bewegen bij jonge kinderen.

Deze review van reviews (‘umbrella review’) had als doel om het huidige wetenschappelijke bewijs voor factoren die van invloed zijn op bewegen (fysieke activiteit) bij kinderen van 0 tot 5 jaar samen te vatten. Deze informatie is belangrijk bij de ontwikkeling van effectieve, op bewijs gebaseerde interventies om bewegen bij jonge kinderen te stimuleren. Voldoende en gevarieerd bewegen is namelijk essentieel voor een gezonde groei en ontwikkeling van jonge kinderen en op dit moment voldoen veel jonge kinderen niet aan de beweegrichtlijnen van de WHO.

Methode

De eerste stap in deze studie was het uitvoeren van een systematische literatuurstudie volgens de PRISMA-richtlijnen. De databanken PubMed, Embase, PsycINFO en SPORTDiscus werden doorzocht naar systematische reviews die de associatie onderzochten tussen mogelijke factoren en kwantitatief gemeten fysieke activiteit bij kinderen van 0 tot 5,9 jaar. Reviews die geïncludeerd werden na de selectieprocedure werden vervolgens gescoord op hun methodologische kwaliteit en de resultaten werden gecategoriseerd volgens het sociaal-ecologische model.

Een tweede stap was het raadplegen van 31 internationale onderzoekers op het gebied van fysieke activiteit bij jonge kinderen. Zij hebben deelgenomen aan een expertpanel om te reflecteren op de resultaten van de review van reviews en hebben richtingen voor toekomstig onderzoek voorgesteld.

Welke factoren beïnvloeden hoeveel jonge kinderen bewegen?

In totaal werden 21 reviews meegenomen met samen 98 factoren die mogelijk van invloed zijn op de fysieke activiteit van jonge kinderen. Zowel op basis van de resultaten uit de literatuur als op basis van de input van experts werd het belang van sociaal-culturele, beleids- en fysieke omgevingsfactoren bevestigd. Deze factoren zijn ook zeer relevant voor de kinderopvang en ouders.

Er werd consistent bewijs gevonden voor de associatie tussen de volgende factoren, van belang voor de kinderopvang en ouders, en fysieke activiteit bij jonge kinderen:

  • De grootte van de speelruimte;
  • De beschikbaarheid en toegankelijkheid van ballen en andere speelmaterialen;
  • De aanwezigheid van een buitenspeelruimte;
  • Het aanbieden van mogelijkheden om te spelen;
  • Het stimuleren van bewegen door professionals;
  • Het voorbeeldgedrag van ouders;
  • Het ondersteunen en stimuleren van bewegen door ouders;
  • De tijd die ouders met de kinderen spelen; en
  • Het hebben van regels voor tv kijken.

Deze bevindingen suggereren dat de beschikbaarheid van speelruimtes en het aanbieden van speelmogelijkheden een impact kunnen hebben op de hoeveelheid bewegen van jonge kinderen. Op basis van deze resultaten wordt daarom aanbevolen om deze factoren mee te nemen in het beleid van zowel de kinderopvang als gemeente (openbare ruimte). Daarnaast dienen deze factoren gecommuniceerd te worden aan ouders.