In deze studie werd onderzocht hoe jonge kinderen qua fysiologie en gedrag reageren op de overgang naar kinderopvang en welke rol hechting en pedagogisch professionals spelen in het reguleren van stress. Bij 70 gezonde baby’s van gemiddeld 15 maanden oud werd de hartactiviteit gemeten via RSA (respiratory sinus arrhythmia), een directe indicator van stressregulatie. Daarnaast werden negatieve emoties zoals huilen en protest gedrag geobserveerd tijdens verschillende fasen: thuis, tijdens de wenperiode (met moeder), op de eerste scheidingsdagen en vijf maanden later.
De resultaten tonen aan dat alle kinderen stress ervoeren bij de start van de opvang, met lagere RSA-waarden bij aankomst en in de groep. Veilig gehechte kinderen hadden significant hogere RSA-waarden tijdens de adaptatieperiode, wat duidt op betere stressregulatie in aanwezigheid van hun moeder. Op de eerste dag tijdens de separatiefase daalde RSA bij alle kinderen, en 35% van hen vertoonde intensief protestgedrag (huilen, jengelen, roepen, zoeken naar moeder).
Opvallend was dat deze kinderen vaker een veilige hechting ontwikkelden met hun pedagogisch professional. Dit suggereert dat deze negatieve emoties functioneren als een signaal dat vraagt om sensitieve zorg. De pedagogisch professional reageert op deze signalen, wat leidt tot stressregulatie en hechtingsvorming. Kinderen die weinig protesteerden, vooral met een vermijdende hechting (avoidant), ontwikkelden minder vaak een veilige hechting met hun pedagogisch professional.
Vijf maanden na de start waren de negatieve emoties bij kinderen met een veilige hechting aan de pedagogisch professional significant afgenomen. De studie toont aan dat stressregulatie niet alleen afhankelijk is van de aanwezigheid van de moeder, maar ook van de kwaliteit van de relatie met de pedagogisch professional.
De onderzoekers concluderen dat een sensitieve reactie op negatieve emoties bij de start van de opvang cruciaal is. Niet het vermijden van stress, maar het sensitief reageren op het kind in deze transitie van thuis naar de kinderopvang draagt bij aan een veilige hechting met de pedagogisch professional en een goede start op de kinderopvang.
Bron: Ahnert, L., Eckstein-Madry, T., Piskernik, B., Porges, S. W., & Lamb, M. E. (2021). Infants’ stress responses and protest behaviors at childcare entry and the role of care providers. DevelopmentalPsychobiology, 63(6), e22156. https://doi.org/10.1002/dev.22156
