Helmerhorst maakt in haar proefschrift onderscheid tussen proceskwaliteit en structurele kwaliteit.
Proceskwaliteit (rechterzijde van het model) defineert zij als de kwaliteit van de dagelijkse ervaringen van kinderen in interactie met de pedagogisch medewerkers, de andere kinderen en de materialen op de groep. De pedagogisch medewerkers spelen hier een sleutelrol in, omdat zij naast de belangrijke directe interacties die zij met kinderen hebben, ook een bepalende rol spelen in de kwaliteit van de interacties met andere kinderen en de materialen.
Structurele kwaliteit (linkerzijde van het model) wordt over het algemeen gedefinieerd als meer voorwaardelijke kenmerken die het kind indirect beïnvloeden, door de relatie met de proceskwaliteit. Helmerhorst onderscheidt naast drie ‘klassieke’ structurele kenmerken (namelijk: opleiding van de pedagogisch medewerker, groepsgrootte en de beroepskracht-kindratio) andere structurele kenmerken: ruimte/meubilering, programma, ervaring van de pedagogisch medewerker en leeftijdssamenstelling van de groep.
In haar proefschrift beschrijft Helmerhorst de ontwikkeling van een instrument om de proceskwaliteit te meten. Daarbij zoomt ze in op een sleutelaspect van proceskwaliteit, namelijk de kwaliteit van de opvoeder-kind-interacties. In het NCKO-model worden zes sleutelvaardigheden onderscheiden waarvan wordt aangenomen dat ze bijdragen aan het welbevinden en de ontwikkeling van kinderen: sensitieve responsiviteit, respect voor autonomie, structureren & grenzen stellen, praten & uitleggen, ontwikkelingsstimulering en begeleiden van interacties (Riksen-Walraven, 2004).
