WETENSCHAPPELIJKE BRON
Onderwerp: Samenwerking met ouders | Publicatiedatum: 2022

Kern

Dit proefschrift beoogt bij te dragen aan een verdere verkenning van de pedagogische civil society als een benadering voor opvoeden en onderzoekt of deze benadering in de praktijk werkt. Hiervoor werd het programma Allemaal Opvoeders, uitgevoerd tussen 2009 en 2011 in negen gemeenten, onderzocht op werking. Uit de studie blijkt een paradox in attitudes bij ouders ten aanzien van het delen van verantwoordelijkheden: ouders lijken enerzijds de betrokkenheid van mede-opvoeders te waarderen, maar lijken tegelijkertijd terughoudend in het delen van hun rol als primaire opvoeder. De conclusie is dat de activiteiten binnen het programma het contact tussen (mede)opvoeders kunnen stimuleren en het bieden van informele steun kunnen faciliteren om elkaar te ondersteunen in de rol als opvoeder. De inzichten uit deze studie kunnen helpen bij het versterken van de pedagogische civil society, mogelijk een veelbelovende aanvullende benadering in het jeugd- en gezinsbeleid in gemeenten.

In het proefschrift ‘Allemaal opvoeders’ beschrijft Kesselring haar studie naar de gedeelde verantwoordelijkheid tussen ouders en mede-opvoeders, waaronder zij verwante en niet-verwante personen met een formele of informele status in de omgeving van een gezin verstaat. Opvoeden bekijkt zij vanuit een contextuele benadering, namelijk de gezamenlijke activiteiten die burgers rondom het opgroeien en opvoeden van kinderen en adolescenten uitvoeren. Dit begrip pedagogische civil society (pcs) vindt zijn oorsprong onder andere in het sociaalecologisch model. Het proefschrift heeft twee doelen: enerzijds beoogt het onderzoek bij te dragen aan een verdere verkenning van de pcs als een benadering voor opvoeden en anderzijds onderzoekt het of de benadering in de praktijk werkt door te kijken naar het programma ‘Allemaal Opvoeders’ dat tussen 2009 en 2011 in negen gemeenten werd uitgevoerd. 

Uit de studie blijkt een paradox in attitudes bij ouders ten aanzien van het delen van verantwoordelijkheden: ouders lijken enerzijds de betrokkenheid van mede-opvoeders te waarderen, maar lijken tegelijkertijd terughoudend in het delen van hun rol als primaire opvoeder. Kesselring concludeert dat het delen van opvoedingsverantwoordelijkheden gevoelig ligt en verbonden is aan voorwaarden zoals het afstemmen over opvoedtaken en verantwoordelijkheden en het benaderen van ouders en kinderen vanuit een behulpzame, welwillende houding. Ouders die in de studie werden betrokken waren unaniem in hun opvatting dat zijzelf beslissen over wat, hoe en wanneer ze hun kind iets bijbrengen en ook over wie zij het mandaat geven om op te treden als secundaire opvoeder. Dat mandaat is gebonden aan tijd, plaats en onderwerp concludeert Kesselring: in de ogen van mede-opvoeders nemen mede-opvoeders alleen tijdelijk verantwoordelijkheden van ouders over en alleen in specifieke settings als school en betreffende de onderwerpen die hen in die rol aangaan. Ouders geven echter ook aan dat zij niet het monopolie hebben op opvoeden en dringen daar ook niet op aan. Uit het onderzoek blijkt dat zij hun verantwoordelijkheid willen delen en ook de waarde van de betrokkenheid van mede-opvoeders erkennen. 

In de evaluatiestudie van het programma ‘Allemaal opvoeders’ evalueerde Kesselring of de doelen van het programma gerealiseerd werden. Binnen deze aanpak kunnen professionals zelf programma-activiteiten ontwikkelen en organiseren. Kesselring onderzocht 26 activiteiten op doelmatigheid. Ze geeft geen definitieve oordelen over de effectiviteit van de activiteiten, maar concludeert wel dat de activiteiten die gericht waren op het versterken van het contact tussen (mede)opvoeders informele steun kunnen faciliteren bij het opgroeien en opvoeden. De inzichten uit deze studie kunnen helpen bij het versterken van de pcs, dat volgens de onderzoeker geen wondermiddel is, maar wel een veelbelovende aanvullende benadering in het jeugd- en gezinsbeleid in gemeenten kan zijn. Professionals in de kinderopvang kunnen deze inzichten een plek geven en in hun groep het bieden van informele steun tussen opvoeders te stimuleren en zo bij te dragen aan een sterke omgeving waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen.  

Kesselring, M. (2016). Partners in parenting. A study on shared childrearing responsibilities between parents and nonparental adults (Proefschrift). Ipskamp Drukkers.