WETENSCHAPPELIJKE BRON
Onderwerp: Samenwerking met ouders | Publicatiedatum: 2021

Kern

In dit proefschrift wordt onderzocht hoe je in de kinderopvang kunt komen tot een bewust gedeelde opvoeding tussen ouders en professionals. Hoe de traditionele opvanggedachte, waarin de rol van professionals in de kinderopvang wordt gezien als zorgdragen voor het kind wanneer de ouders werken, kan worden vervangen door een pedagogische benadering die recht doet aan de gezamenlijke verantwoordelijkheid van ouders en professionals, staat centraal in de casestudies in vier kinderdagverblijven. Samen met professionals en ouders worden verbeterpunten bedacht, uitgevoerd en geëvalueerd. Vooral investeringen in het verbeteren van de communicatie tussen professionals en ouders leveren veel op voor de pedagogische dimensie van de samenwerking. Professionals en ouders krijgen meer inzicht in elkaars verwachtingen en denkbeelden over opvoeding en meer waardering voor elkaars rol. Uit dit onderzoek blijkt dat een op visie gedeelde opvoeding tussen professionals en ouders vraagt om een duurzame investering in beleid en praktijk.

Het proefschrift start met een historische positionering van de kinderopvang in Nederland. Door de groeiende aantallen gezinnen waarin beide ouders werken is de tijd die kinderen doorbrengen in kinderdagverblijven toegenomen. Zo is er een realiteit ontstaan waarin ouders en professionals de opvoeding van kinderen delen, maar de pedagogische dimensie daarvan is ondergewaardeerd. Vervolgens wordt deze pedagogische dimensie besproken. Allewijn spreekt over de noodzaak om een expliciete pedagogische samenwerking vorm te geven en het belang van verbinding tussen de leefwerelden waarin kinderen zich bevinden, thuis en in de opvang. Dat is wat een gedeelde opvoeding zou moeten zijn, volgens de auteur.

In het onderzoeksdeel gaat Allewijn samen met vier kinderdagverblijven door middel van actieonderzoek op zoek naar manieren om die benodigde pedagogische samenwerking te verbeteren. Dat gebeurt samen met professionals en ouders. De verbeterpunten zijn verschillend van aard: meer algemeen, communicatief of juist pedagogisch. De uitvoering op de vier locaties wordt gevolgd met interviews, observaties en groepsinterviews. Aan de hand van praktijkbeschrijvingen wordt per locatie een analyse gemaakt. Hierbij wordt ingegaan op hoe de verbeterpunten leiden tot bewustwording van participanten en in hoeverre er sprake is van veranderingen ten gunste van de pedagogische samenwerking tussen professionals en ouders.

De resultaten laten zien dat professionals en ouders het kinderdagverblijf voornamelijk als opvangplek beschouwen. Op die opvangplek zien zij dat kinderen van alles leren tijdens hun verblijf, maar hebben professionals en ouders geen gezamenlijk beeld van wat kinderen zouden moeten leren. Allewijn betoogt dat dit mede voortkomt uit de specifieke visie die professionals en ouders hebben van de opvang, namelijk dat het een ‘opvang’ is om ouders in staat te stellen te werken.

Gesprekken over pedagogische zaken worden alleen gevoerd als er iets bijzonders aan de hand is, niet om tussendoor uit te wisselen over de ontwikkeling van het kind. De kenmerken van ouders en professionals en de wijze waarop communicatie plaatsvindt, blijken de samenwerking te beïnvloeden. Door de communicatie te verbeteren kan er diepgang ontstaan in de afstemming tussen opvang en thuis. Het helpt hierbij als professionals en ouders inzicht hebben in elkaars verwachtingen.

Allewijn sluit de publicatie af met aanbevelingen voor de kinderopvang op basis van de onderzoeksresultaten. Een eerste aanbeveling is om te investeren in communicatie tussen professionals en ouders. In het onderzoek op de vier kinderdagverblijven werd juist op dat punt de meeste ontwikkeling gevonden. Door de verbeterde communicatie verliep de afstemming tussen professionals en ouders beter en waren zij meer op de hoogte van elkaars handelen en de leidende gedachten daarbij. Ook investeringen in beleid vraagt aanbeveling. Een aandachtspunt hierbij is het realiseren van meer reflectie op het handelen van professionals met ouders. Dit onderzoek levert inzichten op voor de kinderopvang die ook nu actueel zijn.

Allewijn. P. (2009). Gedeelde opvoeding op het kinderdagverblijf? Een onderzoek naar de samenwerking en afstemming tussen ouders en pedagogisch medewerkers (Proefschrift). KU Leuven.