Praktijkvoorbeelden
Tools
Bronnen
Lees- en luistertips
Activiteiten
Blogs
Berichten
Overige informatie

Tools

In de Toolbox hieronder zijn (gratis) praktische handvatten te vinden die de pedagogisch coaches kunnen gebruiken bij het coachen van de pedagogisch medewerkers.

De handvatten variëren van een filmpje tot infographic of een stappenplan. Waar mogelijk is de bron van de tool vermeld of welk ontwikkelteam de tool heeft samengesteld.

Snel naar...

Webinar ruimte

Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Een goed ingerichte ruimte daagt kinderen uit tot spel en ontwikkeling. Nadenken over de inrichting en het gebruik van de groepsruimte, kan dan ook een groot verschil maken voor de ontwikkeling van kinderen. Tijdens dit webinar hoor je hoe kinderen de ruimte gebruiken. En  wat je kunt doen om dat te verbeteren. Wist je bijvoorbeeld dat kinderen de vrije vloerruimte het vaakst gebruiken?

Kijktip: de documentaire 'Een pop zoals ik'

2DOC | 2023

 EK 26 okt 23

Op 26 oktober is de documentaire ''Een pop zoals ik'' op NPO2 verschenen. In deze documentaire duikt de camera in de wereld van witte barbies en donkere poppen. Wat betekenen die poppen voor donkere kinderen die een probleem hebben met hun zelfbeeld, en in de war zijn over hun identiteit?

Wij besteden als Expertisecentrum Kinderopvang veel aandacht aan diversiteit en inclusie. Diversiteit is er, maar aan inclusie moeten we blijven werken. Daarom tippen wij ook deze documentaire omdat het een goede aanleiding is om in jouw team hier het gesprek over aan te gaan. Het is belangrijk om het gesprek over diversiteit en inclusie te blijven voeren.

Wil je meer informatie over dit thema? Neem dan een kijkje in onze online bibliotheek via deze link.

Heb je de documentaire gemist? Dan kun je het via deze link terugkijken: https://www.2doc.nl/documentaires/2023/10/een-pop-zoals-ik.html

 

Uitdagingen en beperkingen bij kinderparticipatie

Ontwikkelteam diversiteit en inclusie | 2023
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Rol van professionals bij kinderparticipatie

Ontwikkelteam diversiteit en inclusie | 2023
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Wat is kinderparticipatie?

Ontwikkelteam diversiteit en inclusie | 2023
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Podcast: kinderparticipatie op de groep

Christel Eijkholt en Junis Hijazi | 2023

In deze podcast bespreken we de laatste wetenschappelijke inzichten rondom kinderparticipatie en zetten deze om naar praktische tips voor jou als pedagogisch professional.

De kijkwijzer diversiteit en inclusie – het gebruik

Ontwikkelteam diversiteit en inclusie | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

De kijkwijzer diversiteit en inclusie – introductie

Ontwikkelteam diversiteit en inclusie | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Diversiteit en inclusie - hoe begin je met de mozaïekbenadering

Ontwikkelteam diversiteit en inclusie | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Diversiteit en inclusie - hoe doe je dat met heel jonge kinderen

Ontwikkelteam diversiteit en inclusie | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Diversiteit en inclusie in de praktijk – kinderparticipatie

Ontwikkelteam diversiteit en inclusie | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Diversiteit en inclusie in de praktijk – identiteitsvorming

Ontwikkelteam diversiteit en inclusie | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Diversiteit en inclusie in de praktijk – samenwerken met ouders

Ontwikkelteam diversiteit en inclusie | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Diversiteit en inclusie in de praktijk – organisatorische aspecten

Ontwikkelteam diversiteit en inclusie | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Waarom is aandacht voor diversiteit en inclusie belangrijk

Ontwikkelteam diversiteit en inclusie | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Wat bedoelen we met diversiteit en inclusie

Ontwikkelteam diversiteit en inclusie | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Zicht op diversiteit en inclusie

Ontwikkelteam diversiteit en inclusie | 2022

Deze kijkwijzer kun je gebruiken om de praktijk op het gebied van diversiteit en inclusie in kaart te brengen. Het is een praktisch handvat om te kijken hoe je handen en voeten kan geven aan dit onderwerp bij jou op de groep.

Inclusie en diversiteit op de pedagogische kaart

Humankind | 2022

Humankind ontwikkelde pedagogische kaarten en inspiratiekaarten voor het thema inclusie. Met behulp van deze kaarten wordt duidelijk wat er met inclusie bedoeld wordt en hoe je hieraan kunt werken.

Kaartenset ‘Wij zijn samen verschillend’

Ana del Barrio Saiz en Anke van Keulen | 2021

De kaartenset bevat informatie, oefeningen, tips en reflectievragen over vijf thema’s op het gebied van diversiteit en inclusie.

Positieve gedragsondersteuning

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2023
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Positieve gedragsondersteuning: zelfregulatie

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2023
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Positieve gedragsondersteuning: gedragsontwikkeling

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2023
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Uit de praktijk - groepsafspraken op de BSO

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Zicht en grip op positieve gedragsondersteuning op de groep

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Uit de praktijk - een kind dat bijt

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Straffen of corrigeren

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Positieve gedragsondersteuning - samengevat

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

De dubbele opdracht van pedagogisch professionals

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Co-regulatie bij peuters en kleuters

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Zelfregulatie bij heel jonge kinderen

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Op weg naar zelfregulatie - Sociaal-emotioneel leren

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Positieve gedragsondersteuning - Effecten op de lange termijn

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Sensitieve en responsieve interacties

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Groepsmanagement

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Positieve gedragsondersteuning - groepsmanagement en sensitief-responsieve interacties

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Ontwikkeling van gedrag

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Zicht en grip op positieve gedragsondersteuning op de groep

Ontwikkelteam positieve gedragsondersteuning | 2022

Met deze tool krijg je een beeld van de positieve gedragsondersteuning binnen jouw groep. En handvatten voor een plan van aanpak én reminders voor de uitvoering daarvan. 

Liefdevol begrenzen, een podcastaflevering van Kindergarden

Isabelle van Putten | 2022

In deze podcast vertelt Isabelle van Putten (pedagogisch coach) hoe je als pedagogisch professional voorkomt dat je vaak ‘nee’ of ‘niet’ tegen de kinderen zegt en in plaats daarvan positieve gedragsaanwijzingen geeft. En wat jou dat zelf oplevert!

Tips voor de inrichting en materialen

Ontwikkelteam groepsdynamica | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Tips voor gezamenlijke groepsactiviteiten

Ontwikkelteam groepsdynamica | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Uit de praktijk - groepsafspraken en groepsgevoel op de BSO

Ontwikkelteam groepsdynamica | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Een checklist en tipkaarten voor het bevorderen van een positieve groepsdynamiek

Ontwikkelteam groepsdynamica | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Welke fasen doorloopt een groep

Ontwikkelteam groepsdynamica | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Bij een positieve groepsdynamiek is ook ruimte voor alleen spelen, negatieve emoties en conflicten

Ontwikkelteam groepsdynamica | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Hoe zorg je voor een positieve groepsdynamiek

Ontwikkelteam groepsdynamica | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Het belang van een positieve groepsdynamiek

Ontwikkelteam groepsdynamica | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Een positieve groepsdynamiek - Wat is dat

Ontwikkelteam groepsdynamica | 2022
Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Checklist en tipkaarten voor een positieve groepsdynamiek

Ontwikkelteam groepsdynamica | 2022

Met behulp van de checklist kun je bepalen in welke fase je groep zich bevindt. Vervolgens kun je per fase op de bijbehorende tipkaart concrete handvatten bekijken voor het bevorderen van een positieve groepsdynamiek.

Kletspot groepsdynamica

Ontwikkelteam groepsdynamica | 2022

Met behulp van deze tool kun je pedagogisch medewerkers op een heel laagdrempelige manier laten reflecteren op verschillende aspecten van groepsdynamica en het belang daarvan voor kinderen en zichzelf.

Praktijkvoorbeelden van de verticale groep

JSO Expertisecentrum voor jeugd, samenleving en ontwikkeling | 2011

In dit inspiratieboekje staan inspirerende praktische voorbeelden waarin pedagogisch medewerkers zelf creatieve oplossingen op hun groep gevonden hebben en toepassen om de samenwerking gesmeerd te laten verlopen, om een flexibel en herkenbaar dagprogramma te bieden en alle ruimtes goed te benutten.

Een workshop voor de verticale groep

JSO Expertisecentrum voor jeugd, samenleving en ontwikkeling | 2011

Deze workshop kun je als leidinggevende of pedagogisch coach op maat inzetten en heeft drie onderdelen:

  1. Waarom werken we of gaan we werken met verticale groepen? (visie),
  2. Wat vraagt het werken in een verticale groep van de pedagogisch medewerker? (kennis en vaardigheden) en
  3. Wat betekent werken in verticale groepen voor het dagprogramma en de inrichting van de ruimte? (de praktijk).

Aan de slag met het programma op de verticale groep

JSO Expertisecentrum voor jeugd, samenleving en ontwikkeling | 2011

Dit document bevat praktische handvatten voor het ontwikkelen van een dagprogramma op de verticale groep.

Aan de slag met de ruimte en inrichting op de verticale groep

JSO Expertisecentrum voor jeugd, samenleving en ontwikkeling | 2011

Dit document bevat praktische handvatten voor het onder de loep nemen en (her)inrichten van de binnenruimte van verticale groepen.

De verticale groep in praktijk

Twee professionals in gesprek over hun praktijk.

Aandachtspunten voor de verticale groep

Uit wetenschappelijk onderzoek komen concrete aandachtspunten naar voren.

Continuïteit in de verticale groep

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat continuïteit wenselijk is. 

Effecten verticale groep

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er voor- en nadelen zijn.

Emotionele en educatieve kwaliteit

Wisselende uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek.

Passend activiteitenaanbod

Uit studies blijkt dat het lastig is om voor alle kinderen passende activiteiten aan te bieden. 

Horizontaal of verticaal

Zijn er kwaliteitsverschillen?

Ruimte en inrichting als pijler

Met de AKTA-meter kun je de kwaliteit van de inrichting van jouw groep inventariseren.

Met pedagogisch medewerkers in gesprek over de verticale groep

Ontwikkelteam pedagogische kwaliteit in de complexiteit van de verticale groep | 2021

Casussen en gespreksvragen die je kunt gebruiken om met pedagogisch medewerkers in gesprek te gaan over de uitdagingen van een verticale groep.

Een taakverdeling voor structuur op de verticale groep

Ontwikkelteam pedagogische kwaliteit in de complexiteit van de verticale groep | 2021

Dit voorbeeld van een taakverdeling tussen pedagogisch medewerkers is te gebruiken om meer structuur te krijgen op een verticale groep. docxDownload invulschema

Aan de slag met de samenwerking op de groep

JSO Expertisecentrum voor jeugd, samenleving en ontwikkeling | 2011

Dit document bevat informatie en verschillende werkvormen om de samenwerking op de (verticale) groep te versterken. De werkvormen zijn op maat door een leidinggevende of pedagogisch coach in te zetten.

In gesprek: Risico of gevaar? Aanvaardbaar of onaanvaardbaar risico?

Deze infographic kun je gebruiken om in gesprek te gaan over het verschil tussen risico en gevaar. En, in het geval van risico’s, hoe je omgaat met aanvaardbare en onaanvaardbare risico’s.

Kijkwijzer risicovol spel

Ontwikkelteam risicovol spel | 2022

Deze kijkwijzer is bedoeld om zicht te krijgen op de mogelijkheden voor risicovol spel, de begeleiding door de pedagogisch professionals,de inbedding in team, organisatie en beleid en de communicatie met ouders.

Wat als het fout gaat?

Kinderen maken zelf de afweging een risico aan te gaan. 

Wat is nodig

Martin van Rooijen licht toe wat er nodig is om kinderen mogelijkheden te bieden voor risicovol spel. Hij gaat in op de houding en het gedrag van de professional, de speelomgeving, het team, de organisatie en de communicatie met ouders.

Perspectief van de professional

De professional wil tegemoet komen aan de behoefte van het kind aan uitdaging.

Meerdere invloeden

Factoren die de houding ten opzichte van risicovol spel beïnvloeden. 

 

Perspectief van het kind

Risicovol spel is én spannend én leuk. 

De meerwaarde van risicovol spelen

Onderzoek toont aan dat kinderen risicovol spel nodig hebben. 

Praatplaat risicovol spel

Deze praatplaat is een hulpmiddel om in gesprek te gaan over risicovol spel met teams, ouders/oudercommissie en kinderen.

Inspiratielijst 'loose parts'

Ontwikkelteam risicovol spel | 2021

In deze lijst geven we tips voor loose parts en het gebruik ervan. 

Veilig en uitdagend buiten spelen

Opvoedinformatie Nederland | 2021

Dit filmpje, gemaakt voor ouders door VeiligheidNL, geeft adviezen die ook voor pm-ers heel concreet zijn over hoe om te gaan met risicovol spelen

Risicovol leren

RTL | 2017

Inspiratie uit Duitsland en Scandinavië waar al op 1000 locaties kleuters risicovol leren in het bos.

Praatplaat samenwerken met ouders

Met deze praatplaat kun je met pm-ers én met ouders in gesprek over het belang van het samenwerken met ouders in de ontwikkeling van kinderen.

                            

Hoe doe je dat, samenwerken met ouders

Het belang van het kennen van de thuisomgeving.

Wat bedoelen we met samenwerken met ouders

Professionals werken samen met ouders om de leefwereld thuis en in de opvang te verbinden.

Het verbinden van leefwerelden

Dit is een clip-fragment uit een webinar.

Gestructureerde samenwerking met ouders

Inspiratie uit Denemarken.

Iedereen voelt zich welkom op de groep: ouders, kinderen en pedagogisch medewerkers

Ontwikkelteam samenwerking met ouders | 2021

Om tot een goede samenwerking met ouders te komen, is het heel belangrijk dat iedereen zich prettig en welkom voelt op de groep.

Kijkwijzer bevorderen van onderlinge interacties

Ontwikkelteam onderlinge interacties kinderen, 2021 | 2021

De kijkwijzer is bedoeld om inzicht te krijgen in hoe onderlinge interacties momenteel en in de toekomst bevorderd (kunnen) worden op de groep.

Faciliteren van onderlinge interacties

Het effect van de ruimte, inrichting en materialen, de groepsgrootte, de afstand van de professional tot de kinderen en de activiteiten.

Stimuleren van onderlinge interacties

Eerst observeren, keuzes maken, pas daarna wel/niet ingrijpen en inhoudelijk reageren op kinderen. 

Wat bedoelen we met onderlinge interacties van kinderen?

De onderzoeker Rosanne Sluiter licht de werkdefinitie toe met een voorbeeld.

Wat is het belang van onderlinge interacties?

Het is een voorspeller van welzijn en sociaal- emotionele ontwikkeling.

Waarde van interacties in de brede ontwikkeling van kinderen

De professional heeft een faciliterende rol.

Introductie: onderlinge interacties

Kinderen hebben de natuurlijke behoefte en het vermogen om contact te maken met andere kinderen.

Vermijd snelle één op ééntjes

Taal in spel | 2020

Professionals kunnen het gesprek tussen kinderen belemmeren door 1 op 1-tjes.

Ruimte geven voor autonomie bij peuters

ontwikkelteam autonomie | 2020

Suggesties voor de inrichting van de ruimte, de materialen, het programma en het activiteitenaanbod en het handelen van de pm-ers.

Ruimte geven voor autonomie bij oudere BSO kinderen

ontwikkelteam autonomie | 2020

Suggesties voor de inrichting van de ruimte, de materialen, het programma en het activiteitenaanbod en het handelen van de pm-ers.

Ruimte geven voor autonomie bij de jongste bso kinderen

ontwikkelteam autonomie | 2020

Suggesties voor de inrichting van de ruimte, de materialen, het programma en het activiteitenaanbod en het handelen van de pm-ers.

Autonomie tijdens het eten

ontwikkelteam autonomie, Mundo | 2020

In het voedingsbeleid is geregeld welke voeding aangeboden wordt. De manier waarop je dat doet biedt kansen om ruimte te geven aan de autonomie van kinderen.

Autonomie tijdens het eetmoment

Pikler Stichting | 2021

Gebaseerd op het gedachtengoed van Emmi Pikler kun je kinderen steeds meer autonomie geven als dat past bij hun ontwikkeling.

Implementatie van autonomie voor kinderen

ontwikkelteam autonomie, de Regenboog | 2021

Een voorbeeld van hoe je pedagogisch professionals kunt betrekken bij de implementatie van autonomie voor kinderen.

Autonomie van baby's

ontwikkelteam autonomie | 2020

Korte tips voor als je baby’s ruimte wil geven voor hun autonomie: Omgeving, Aanbod en programma, Interactievaardigheden en Samenwerking ouders.

Interventieladder

M. van Rooijen | 2014

Geef kinderen de ruimte zelf te ontdekken wat ze wel en niet kunnen voordat je ingrijpt.

Veel verschillende ruimten en activiteiten voor oudere kinderen

Maria Frytidshem | 2017

BSO inspiratie uit Stockholm.  

Stimuleren van de brede ontwikkeling van kinderen

PACT | 2020

In basisschool Nellestein in Amsterdam is het elke woensdag Talentendag: gastlessen in bijvoorbeeld dans, techniek en vloggen.

Expertisecentrum Kinderopvang werkt samen met de sector in het belang van het zich ontwikkelende kind.

Dus doe mee en investeer mee!

Voor de brede ontwikkeling
van kind én branche

JA, ik doe mee! meer info over het investeren

investeren in kinderopvang