Tijdens de zomerperiode was de groep door vakanties van veel kinderen kleiner. Deze rustige setting bood de pedagogisch professional extra ruimte voor individuele aandacht en het begeleiden van ontwikkelingsgerichte momenten.
Terwijl de rest van de groep zich klaarmaakte om naar buiten te gaan en zelfstandig hun laarzen aantrok, had Luna (bijna 2 jaar) hierbij nog wat hulp nodig. Juist dit dagelijks moment werd benut als waardevolle leer- en oefensituatie.
Inspelen op het moment
Het was geen voorbereide activiteit: de kracht zat juist in het inspelen op het moment. De pedagogisch professional zag een kans om Luna te ondersteunen in haar groeiende behoefte aan zelfstandigheid. Luna bevond zich in de ontwikkelingsfase waarin ze graag dingen ‘zelf wil doen’, maar ook nog regelmatig hulp vraagt. Om hulp durven vragen is een belangrijk onderdeel voor de ontwikkeling, maar het was de pedagogisch professional opgevallen dat Luna al om hulp vroeg voordat ze het eerst zelf had geprobeerd. De pedagogisch professional wilde de autonomie van Luna versterken door haar te stimuleren tot eigen initiatief, zonder direct over te nemen. De situatie, waarin de andere kinderen zelfstandig bezig waren hun laarzen en jassen aan te trekken, bood de pedagogisch professional extra ruimte om haar aandacht te besteden aan Luna.
Luna kreeg de ruimte om zelf haar laarzen te pakken en deze in de gang aan te trekken. Toen ze met haar laarzen in de hand bleef staan en vroeg: “Helpen?”, moedigde de pedagogisch professional haar aan om het eerst zelf te proberen. Luna zette haar laarzen op de grond en wilde haar voet optillen, maar merkte dat ze haar evenwicht verloor. Opnieuw vroeg ze om hulp. De pedagogisch professional benoemde wat ze zag: “Je valt een beetje om als je je voet optilt, hé? Hoe kunnen we dat oplossen?”. Luna dacht na, zette haar laarzen neer en wilde zich aan de schouders van de pedagogisch medewerker vasthouden. Hoewel dit een slimme oplossing was, greep de pedagogisch professional het moment aan om haar iets duurzamers aan te reiken.
“Dat is een goed idee Luna, maar ik ben niet altijd dichtbij je zodat je mijn schouders kan vasthouden. Misschien kun je je laarzen tegen de muur zetten, en dan je handen ook tegen de muur? Pak je laarzen maar en zet ze maar tegen de muur”. Luna volgde deze suggestie op. “En dan doe je je handen tegen de muur”, zei de pedagogisch medewerker en deed haar handen tegen de muur zodat ze dit kon nadoen. Luna leunde met haar handen tegen de muur en tilde haar voeten op. Het lukte haar om beide laarzen zelfstandig aan te trekken. Trots straalde van haar gezicht. De pedagogisch professional complimenteerde haar: “ Wauw Luna! Helemaal zelf gedaan!”
Een kleine investering met groot effect
Deze situatie duurde slechts vijf minuten. In de tussentijd waren de andere kinderen bezig met hun eigen jas en laarzen, of wachtten rustig. De pedagogisch professional koos bewust voor deze begeleiding omdat ze de fysieke omgeving - in dit geval de muur - kon inzetten om Luna’s zelfredzaamheid te vergroten. Het bood niet alleen een praktische oplossing op dat moment, maar gaf haar ook een strategie die zij zelfstandig kon herhalen.
En dat bleek: buiten viel het de pedagogisch professional op dat Luna zelfverzekerder op ontdekkingstocht ging. Ze probeerde eerst zelf tot oplossingen te komen. De pedagogisch professional sloot hierbij aan door haar op afstand te stimuleren en te bekrachtigen met complimenten.
Een betekenisvolle overdracht
Tijdens de overdracht vertelde de pedagogisch professional over de momenten waarop Luna had geoefend met haar zelfredzaamheid: het aantrekken van laarzen, het zelfstandig de brug oplopen en van de driewieler afstappen. Ze benoemde Luna’s succeservaringen zonder in te gaan op alle details, maar gaf wél de kern mee: Luna groeit in zelfstandigheid.
Twee dagen later deelt Luna’s moeder tijdens de ochtendoverdracht een bijzonder moment van thuis:
“Vanochtend wilde Luna haar laarzen aantrekken. Ze ging bij de vaatwasser staan, zette haar laarzen ervoor en hield met beide handen het handvat vast terwijl ze haar laarzen aandeed. Ik dacht eerst: wat doet ze nou? Maar liet haar haar gang gaan. En later besefte ik dat jij maandag iets had verteld over het zelf laarzen aantrekken. Blijkbaar had ze zelf bedacht dat het handvat van de vaatwasser ook kon!”
De pedagogisch professional lichtte toe dat ze Luna bewust had gestimuleerd om iets te gebruiken wat altijd beschikbaar is, zoals de muur, in plaats van een volwassene. Zo is ze niet afhankelijk van hulp, maar leert ze te vertrouwen op haar eigen zelfredzaamheid. De vaatwasser als alternatief? Een prachtige, creatieve vertaling van Luna zelf!
De kracht van de doorgaande lijn tussen kinderopvang en thuis
Deze terugkoppeling vanuit huis bevestigde de kracht van een goede overdracht en verstevigde de doorgaande lijn tussen kinderopvang en thuis. De pedagogisch professional gebruikte de terugkoppeling van moeder om de bewuste pedagogische keuzes toe te lichten, wat het wederzijds vertrouwen tussen ouder en pedagogisch medewerker verder versterkte.
De volgende keer...weer zelf!
Toen de kinderen die dag opnieuw naar buiten gingen, pakte Luna zelf haar laarzen, zette deze tegen de muur en trok ze aan, zonder enige hulp. Een klein moment met een groot effect.
