bron bovenstaande foto's: Zonnekinderen
In ons pedagogisch beleid staat: “Dat de belangstelling van het kind leidend is in het aanbod dat we kinderen doen op locatie. We werken met thema’s, activiteiten en materialen die nauw aansluiten bij de leef- en belevingswereld van kinderen.”
De schattenmanden zijn bij uitstek geschikt voor babygroepen. Voor oudere kinderen zijn er soortgelijke verzamelingen: ontdekdozen en ‘loose parts’dozen.
Per groep is er één of zijn er meerdere ‘schattenmanden”. De pm-ers stellen de manden zelf samen. Ze houden daarbij rekening met de ontwikkelingsfase van de kinderen. De materialen in de manden nodigen de kinderen uit om te ontdekken wat ze daar mee kunnen doen en daagt hen uit tot exploratie. Conform de uitgangspunten van Startblokken gebruiken we bij voorkeur echte materialen.
We vragen ook aan ouders om een mand te vullen met elementen die passen bij hun beroep.
In schattenmanden zitten materialen om de allerkleinsten de mogelijkheid te geven om samen met de pedagogisch medewerker een ontdekkingstocht te maken. In één van de manden kunnen bijvoorbeeld keukenmaterialen zitten zoals kopjes, bordjes, bestek, opscheplepels, pannenlikker, schuimspaan en een tafelkleedje. Bij de schattenmanden is het belangrijk dat je er als volwassene bijzit voor de interactie en voor de veiligheid. Niet alle materialen zijn geschikt om als baby alleen mee te spelen dus bieden we dit in begeleid spel aan.
Tijdens het meespelen kijk je goed naar het kind. Waar ligt zijn betrokkenheid? Wat laat hij bijvoorbeeld zien in de motorische of de sociaal emotionele ontwikkeling? Nodigen de materialen genoeg uit tot handelend bezig zijn? Zijn er voldoende materialen in de mand of misschien wel te veel? Als je een hoge betrokkenheid ziet bij het kind op bijvoorbeeld een afwasborstel kun je gedurende de dag vaker de afwasborstel aanbieden in andere situaties. Je gaat dan uit van de betrokkenheid van het kind.
- Sensomotorische ontwikkeling: In de manden kun je materialen verzamelen die de zintuigen stimuleren (zien, voelen, ruiken, horen en proeven)
- Fijne motoriek: het vastpakken van de materialen, het schuiven en rollen van de materialen, het tegen elkaar slaan van materialen, het omdraaien van materialen en het in/uit de mand halen van de materialen zijn allemaal fijne motorische vaardigheden.
- Grove motoriek: Als je de materialen of de mand net iets verder zet zal een baby die zich veilig voelt naar de mand toe willen bewegen. Rollen, tijgeren, kruipen en lopen zijn allemaal fases in de grove motorische ontwikkeling
- Taalontwikkeling: tijdens de activiteit benoem je de betrokkenheid van de kinderen en benoem je hun/je eigen handelen. Bijvoorbeeld: “ Zullen we eens kijken wat er in de mand zit? Oh, ik zie dat jij al iets gepakt hebt. De afwasborstel. Wat kriebelt hij op je hand he?”
- Sociaal emotionele ontwikkeling: Het plezier met het met elkaar ontdekken van de materialen. Deze activiteit doe je samen met 1 of meer baby. Interactie met de baby is hierin altijd erg belangrijk. Reageer je goed op wat de baby je laat zien dan spreken we sensitieve responsiviteit. Mag de baby zelf bepalen wat hij uit de mand pakt en wat hij hiermee gaat doen, dan ga je respectvol om met zijn autonomie. Je volgt hem in zijn betrokkenheid in een speelrijke leeromgeving en zo krijgt hij optimaal de kans om zich op allerlei gebieden te ontwikkelen.
Tip: Bewaar de schattenmanden niet in je berging maar maak er een mooie plek voor in je groep. Dan pak je ze er sneller bij als je bijvoorbeeld in de grondbox gaat spelen met de baby’s (en ze staan ook nog eens leuk in je groep!)
De valkuil is dus dat je ze na verloop van tijd niet meer gebruikt. Je kunt ze blijven vernieuwen en aanvullen. Het is ook van belang dat de een beroepskracht het ontdekken van en spelen met de materialen begeleidt (interactievaardigheden).
Voorbeelden van schattenmanden:
- Mand met keukenspullen (pollepels, zeef, vergiet, etc.)
- Mand met waterflesjes met glitters, strijkkralen etc.
- Mand met verschillende soorten stofjes
- Mand met verschillende soorten inpakpapier (aluminiumfolie, bakpapier, doorschijnend papier, behang etc.)
- Mand met verschillende schoonmaakartikelen (dweil, doekjes, schuursponsjes etc.)
- Mand met zakjes mais, rijst, pasta, schelpen, bonen etc.
- Mand met sleutels, wol, garen, spiegels etc.
- Mand in je thema (bv. bladeren in de herfst of een kerstslinger met kerst)
Fotografie: Peter de Vries
