Praktijkvoorbeeld
Onderwerp: Pedagogische kwaliteit in een verticale groep | Publicatiedatum: November 2021

Foto gemaakt door Yvette Vervoort in Hamburg

Kern

In een verticale groep is het soms een uitdaging om aandacht te hebben voor alle kinderen. Het grote leeftijdsverschil zorgt voor verschillende niveaus in onder andere zelfstandigheid en behoefte aan uitdaging. Het werken in een verticale groep vraagt veel van de samenwerking en het organisatietalent van de pedagogisch medewerkers. Hoe zorg je er bijvoorbeeld voor dat alle kinderen de aandacht krijgen die zij nodig hebben als er net een aantal nieuwe baby’s zijn gestart? Momenten van samenzijn met de hele groep en gerichte activiteiten in kleine groepjes wisselen elkaar af. Van aandacht voor één kind tot met z’n allen aan tafel.

Wij willen alle kinderen een onvergetelijke ontwikkelingsreis laten maken. We bieden een veilige basis van waaruit een kind op ontdekkingstocht kan gaan: zich ontwikkelt door te ervaren en spelenderwijs te leren. Binnen onze locaties werken we zowel in horizontale baby- en peutergroepen als in verticale groepen (0-4 of 1-4).

Als pedagogisch beleidsmedewerker kom ik op alle locaties en op alle groepen. Soms om naar een kind te kijken waar zorgen over zijn, om te overleggen hoe we kunnen voorkomen dat stoeien uitloopt op vechten, om te onderzoeken waarom er in de ene speelhoek graag gespeeld wordt en in de andere niet, om te bespreken hoe het ook alweer zat met kinderen die bijten, enzovoort. Op een dag liep ik binnen bij een verticale groep:

Zomaar een dinsdagochtend in de herfst. Aan een tafeltje in de centrale hal zitten twee peuters een soort puzzels met geometrische figuren te maken. Het meisje buigt zich over de tafel heen om een stukje neer te leggen in de puzzel van het jongetje. Hij roept blij dat het past!

In het lokaal zitten twee collega’s met ieder een klein baby’tje op schoot. Een peuter zit op de bank, dichtbij een van de pedagogisch medewerkers die een fles geeft aan een baby. Ze heeft zelf een pop op schoot die ook de fles krijgt. Op een kleedje in de bouwhoek zijn drie grotere peuters met de blokken aan het spelen. De collega die net de flessen heeft opgewarmd helpt twee peuters op het potje. Ze reageert enthousiast als het daar goed lukt. In het speelhuisje is een meisje dat zo te zien nog maar net kan lopen aan het sjouwen met een kleed en een knuffel. Ze maakt een gezellig plekje voor de knuffel lijkt het wel.

Overal in de ruimte gebeurt wel iets en toch heerst er een rustige, gezellige sfeer. Iedereen is iets aan het doen, sommigen in een groepje, sommigen in tweetallen en een enkeling alleen. Er zijn drie pedagogisch medewerkers op de groep, ze zijn zo over de ruimte verdeeld dat alle kinderen in het zicht zijn en ook de kinderen op de hal in beeld blijven.

Een half uurtje later is het hele beeld veranderd: de baby’s liggen in bed of in de box, één van de pedagogisch medewerkers bouwt met de peuters mee aan de hoogste toren ooit en de kinderen van de hal willen nu een boekje voorgelezen krijgen. Dan wil een ander groepje juist op de gang gaan puzzelen! Het meisje met de knuffel en het kleed sluit zich aan bij het voorlezen. De rust is weergekeerd.

Het wij-gevoel van de groep wordt versterkt door een aantal momenten per dag als hele groep bij elkaar te zijn. De baby’s erbij op schoot of in een stoeltje, we horen allemaal bij deze groep.

De samenwerking gaat vlot en aan een half woord is al genoeg. Goed en optimaal gebruik maken van de ruimte is minstens zo belangrijk. Een rustige plek om de baby’s de fles te geven maar ook een plek waar flink met grote blokken gebouwd kan worden. Gebruik maken van een plekje in de hal en de buitenruimtes horen daar natuurlijk ook bij.

In de ruimte zelf kan vrij makkelijk het aanbod aan materiaal en meubilair veranderd worden – soms zijn er meer grote peuters en soms juist meer kleine baby’s. Het helpt om wat speelgoed weg te kunnen zetten en op andere momenten weer tevoorschijn te halen.

Een voordeel van de verticale groep dat vaak genoemd wordt is de stabiliteit van de groep – er zijn weinig wisselingen want kinderen blijven op deze groep tot ze 4 jaar worden. De pedagogisch medewerkers kennen de kinderen goed en volgen de ontwikkeling door de jaren heen. De kinderen kennen elkaar ook goed want ook voor hen geldt dat ze lange tijd met elkaar optrekken. De komst van een nieuwe baby en het afscheid van een kleuter is een belangrijk gebeurtenis die veel aandacht krijgt. Ouders kiezen vaak bewust voor een verticale groep: de omgang met jongere en oudere kinderen wordt heel waardevol ervaren en de contacten met de pedagogisch medewerkers zijn vaak extra vertrouwd omdat ze voor langere tijd met elkaar optrekken.

 

Fotografie: Yvette Vervoort (in Hamburg)