Pijlers en coaches
Het werken met pijlers en coaches is een beleidsmatige keuze die wij bijna tien jaar geleden gemaakt hebben om te komen tot een hoogwaardig en afwisselend activiteitenaanbod. Wij zijn in de gelegenheid om dit te faciliteren en zijn ook al een aantal jaren bezig om dit op- en uit te bouwen.
In het begin heeft de focus vooral op de bso gelegen. Voor kinderen in deze leeftijdscategorie willen we een aantrekkelijk en afwisselend aanbod bieden. Het is vrije tijd van kinderen. We willen dat kinderen iets te kiezen hebben, dat we laten aansluiten bij hun interesses, dat we ze iets nieuws kunnen laten ontdekken en uitdagen.
Ook vinden we de gezondheid en het welzijn van kinderen belangrijk. Dit kunnen we met en via onze pijlers stimuleren. Inmiddels zetten we coaches ook in op onze peutergroepen en worden zij binnen de IKC’s ingezet bij activiteiten vanuit het onderwijs, zoals bijvoorbeeld ‘werkateliers’ op een van de genoemde terreinen of in de begeleiding van de leerkrachten en onderwijsassistenten bij het organiseren van pleinactiviteiten in pauzetijd.
Sportcoaches (7 coaches, op iedere locatie een pijlerspecialist)
De sportcoaches zorgen voor een dagelijks aanbod van sport- en spelactiviteiten. Ook werken zij nauw samen met plaatselijke sportverenigingen, zodat kinderen door middel van clinics, materiaal- en locatiegebruik kennis kunnen maken met verschillende sporten. Kinderen hebben een natuurlijke drang tot beweging. Hiervan maken we in onze sportprogramma’s optimaal gebruik door kinderen op hun eigen niveau een aanbod te doen van diverse sporten en beweegspelletjes.
Uitgangspunten:
- Kinderen krijgen een aanbod passend bij hun leeftijd (peutergym, sportclinics)
- Plezier in bewegen staat centraal
- Het aanbod is afwisselend (meer en minder populaire sporten worden afgewisseld)
- Daar waar het kan, sporten we buiten
Onze sportcoaches leveren ook een mooie bijdrage aan de uitwerking van de Gezonde Kinderopvang op al onze locaties.
Natuur & avontuur (2 coaches, iedere locatie een pijlerspecialist)
Onze natuurcoaches zorgen voor een activiteitenaanbod met als doel kinderen de ruimte te geven om te bewegen, te spelen en buiten op ontdekking te gaan. Kinderen leren op een verantwoorde manier uitdagingen aan te gaan en hun grenzen te verleggen. Een belangrijke doelstelling is kinderen verwondering over en betrokkenheid bij de natuur en hun leefomgeving bij te brengen en hen te stimuleren eigen initiatief, creativiteit en fantasie in te zetten.
Uitgangspunten:
- Zelf ervaren en beleven staat centraal; kinderen krijgen de ruimte om zelf dingen te ontdekken en uit te proberen
- Alle zintuigen worden geprikkeld (zicht, gehoor, reuk, tast en smaak)
- ‘Hart, hoofd, handen’-principe: voelen, denken en doen
- Risico’s hoeven niet per definitie vermeden te worden: kinderen leren potentiële risico’s herkennen en er zo goed mogelijk mee omgaan.
- Onze natuurcoaches leveren een bijdrage aan de Gezonde Kinderopvang op al onze locaties door hun bijdrage aan het onderhoud en activiteitenprogramma in onze moestuinen. Met de opbrengst van de moestuinen gaan we vervolgens koken.
Binnen onze ‘Expeditie Zonnekinderen’ die afwisselend op diverse locaties wordt georganiseerd, gaan de kinderen op uitdagende wijze aan de slag in de natuur. Mogelijke gevaren worden hierbij van tevoren gewogen. Daar waar het verantwoord is, wordt kinderen geleerd om op gepaste wijze om te gaan met deze gevaren.
Cultuur (2 coaches, iedere locatie een pijlerspecialist)
Wij willen het cultuurbewustzijn van kinderen stimuleren door verschillende culturele en kunstzinnige activiteiten aan te bieden. Onder culturele en kunstzinnige vorming verstaan wij alles wat te maken heeft met het op expressieve wijze uiten van ideeën, gevoelens, waarnemingen en ervaringen. Cultuur omvat kunst (muziek, theater, toneel, dans, literatuur, beeldende kunst) en wetenschap (literatuur, architectuur), maar gaat ook over tradities en gebruiken, feesten, landen en nationaliteiten, godsdiensten, culturele stromingen, monumenten, musea, etc.
Kinderopvang Zonnekinderen besteedt aandacht aan feestdagen, cultuurgewoontes en maatschappelijke ontwikkelingen. We respecteren daarbij de diverse achtergronden van kinderen.
Uitgangspunten:
- Zelf ervaren en beleven staat centraal; kinderen krijgen de ruimte om zelf dingen te ontdekken en uit te proberen
- Rekening houden met diversiteit in talenten en achtergronden
- Afwisselend en breed aanbod
- Onze cultuurcoaches leveren een belangrijke bijdrage aan de Gezonde Kinderopvang op al onze locaties, door aandacht te hebben voor gezonde voeding in onze kookprogramma’s die we vanuit het Voedingscentrum organiseren.
Multimedia (1 coach en per locatie een pijlerspecialist)
Nieuwe media worden steeds vanzelfsprekender in ons leven daarmee ook in dat van de kinderen. Kinderopvang Zonnekinderen wil op een bewuste en verantwoorde manier omgaan met deze media en het daar inzetten waar het een waardevolle toevoeging is aan en/of ondersteuning kan zijn bij ons aanbod. Onze multimediacoach zet deze vormen van media in om kinderen te stimuleren in hun ontwikkeling. Dit klinkt tegenstrijdig, maar is in onze visie niet het geval. Kinderen kunnen spelenderwijs vaardigheden leren om op een bewuste en verantwoorde manier om te gaan met de nieuwe media. We noemen dit mediawijsheid.
De coach maakt de kinderen wegwijs in de digitale wereld met behulp van nieuwe media zoals film, fotografie, geluid, computers/tablets, robots, gadgets en nog veel meer. Het gezamenlijk beleven en uitvoeren van activiteiten op multimediagebied biedt op de eerste plaats vermaak en ontspanning. Tevens verbindt het kinderen met elkaar en met hun omgeving en het stimuleert het creatieve proces van kinderen om hun wereld aan anderen te laten zien.
Uitgangspunten:
- Kinderen leren om media zelfstandig, bewust en selectief te gebruiken
- Multimedia creatief inzetten
- Afwisselend en breed aanbod
- Begeleide mediawijsheid en mediaopvoeding
- Daar waar mogelijk is multimedia inzetten in verbinding met andere activiteiten van Zonnekinderen
Wereldwijs (1 coach en op iedere locatie een pijlerspecialist)
Wereldwijs staat voor beleven, ervaren en ontdekken en is bedoeld voor kinderen van 9 jaar en ouder. Binnen deze pijler ervaren en beleven kinderen verschillende facetten van de maatschappij: iets goeds doen voor een ander, respect hebben voor elkaar en je omgeving.
De doelstelling van Wereldwijs is om:
- Kinderen bewust te maken van de maatschappij en alle partijen die hier in een rol spelen
- Kinderen kennis te laten maken met diverse bedrijven, organisaties en mogelijkheden voor beroepen en/of opleidingen
- Kinderen te ondersteunen in het ontdekken van hun eigen talenten en mogelijkheden
- De interesse van kinderen aan te wakkeren
Kinderen mogen tijdens de Wereldwijs-activiteiten een kijkje nemen bij bedrijven en organisaties. Hoe gaat het er aan toe? Welke werkzaamheden zijn er? Welke eigenschappen heb je nodig voor bepaalde taken? Naast een kijkje in de keuken, krijgen kinderen een opdracht of denken ze mee met een vraagstuk. Kinderen denken in oplossingen en zien minder beren op de weg, daarom levert dit vaak verrassende ideeën en oplossingen op!
Uniek aan Wereldwijs is dat we actief bedrijven en maatschappelijke instellingen betrekken bij de totstandkoming van dit activiteitenaanbod. Belangrijk is dat bedrijven en maatschappelijke instellingen het leuk vinden om een groep kinderen te ontvangen en samen met onze Wereldwijscoach nadenken over de invulling van het bezoek. Dit bezoek kan zowel eenmalig als periodiek. Tijdens het bezoek worden de kinderen begeleid door onze pedagogisch medewerker(s). Het bezoek zal tussen één en anderhalf uur duren en de groep kinderen is 8 tot maximaal 16 kinderen groot. De activiteit kan bestaan uit het geven van een rondleiding en eventueel een opdracht of vraagstuk. Voordat wij met een groep kinderen een bedrijf bezoeken legt de wereldwijscoach een kennismakingsbezoek af. We bespreken de mogelijkheden en maken nadere afspraken. Uiteraard worden onze pedagogisch medewerkers goed geïnstrueerd over de bedrijven en organisaties die we bezoeken, de activiteit en de gemaakte afspraken.
Ontwikkeling van deze werkwijze
Zonnekinderen heeft inmiddels vijf jaar ervaring met de pijler-bso’s. Er is gestart met drie pijlers in de BSO en we breiden nog steeds uit. Meer coaches, meer pijlers, ook inzet op de dagopvang en in samenwerking met de doorgaande lijn (onderwijs/IKC’s). Deze werkwijze vraagt om continue aandacht en inzet om de pijlers een goede invulling te blijven geven. Een valkuil was dat de pijlercoaches zelf de ‘doeners’ bleven, waardoor locaties dachten dat de coaches wel zouden zorgen voor een constante stroom aan activiteiten die door de coaches naar locatie zouden worden gebracht. Coaches hebben een voortrekkers- en voorbeeldrol maar ook op de locatie zelf moet er draagvlak zijn en zelfstandig uitvoering worden gegeven aan. Anders krijg je de pijlers niet verankerd in het aanbod. Dat vraagt tijd en energie.
Wij passen deze werkwijze op alle locaties toe en faciliteren samenwerking tussen locaties onderling, waardoor ook kleinere locaties kunnen aanhaken. In die zin stellen we geen eisen aan een minimaal aantal kinderen per locatie en ook niet aan de locatie zelf. Wel zorgen we voor locaties met uiteenlopende en complementaire mogelijkheden. Middels het eigen vervoer kunnen we die mogelijkheden delen met kinderen die op locaties worden opgevangen met andere of minder faciliteiten.
Dit betekent dat we het vervoer hebben te organiseren en medewerkers moeten voorzien van middelen om met elkaar te communiceren. Voor onze medewerkers geldt dat zij in bezit moeten zijn van een rijbewijs, bereid moeten zijn op een busje te rijden (hierin ontvangen ze van ons een rijcursus), maar vooral ook een visie op hun werk moeten hebben waarin zij de kansen zien om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van kinderen. Medewerkers die vooral plezier ontlenen aan de verzorging van kinderen en geen investering willen of kunnen doen in een actief en betekenisvol aanbod passen minder goed in onze organisatie.
Onze uurprijs is hoger dan het maximaal te vergoeden tarief van de belastingdienst, maar niet significant hoger dan bij ons omringende aanbieders (dagopvang € 8,99, bso € 8,29). De financiering van de extra inspanningen die we leveren komt deels voort uit de intallige inzet van coaches en pijlerspecialisten. Door ons onderscheidend aanbod, hebben we een goede bezetting op onze locaties. Vanuit volume is ook veel te realiseren. Wij bieden uiteenlopende contracten aan, maar gaan in de bso uit van 52 weken contracten (waarbij ouders kunnen kiezen uit verschillende varianten van de vakantie-opvang: 12, 11, 9 en 6 weken) en in de dagopvang van 40, 46 of 52 weken
De omgeving: Ruimte, inrichting en materialen
Pijlers en coaches goed faciliteren vraagt ook om keuzes op het gebied van inrichting en materialen. Er wordt gezocht naar voldoende ruimtes om te kunnen sporten. Er kan veel in de buitenruimte, op het schoolplein, maar door samenwerkingen maken we liefst ook gebruik van gymzalen (scholen) en sportaccommodaties zodat we onder alle weersomstandigheden sportactiviteiten kunnen aanbieden. Voor gebruik in de eigen buitenruimte moet er voldoende sport- en spelmateriaal zijn.
Voor de natuurcoach is het belangrijk dat zij er met de kinderen op uit kan; de natuur in. Waar mogelijk maken we gebruik van de natuur dichtbij maar met een Jeep, een Natuur-bus en de bussen die we voor ons reguliere vervoer van opvang naar school hebben, kunnen we met groepjes kinderen op pad.
De multimedia coach heeft beschikking over diverse media; dit vraagt om een investering, onderhoud en beheer.
Vervoer is een cruciale factor om op allerlei gebied bezoeken, uitstapjes en activiteiten te kunnen doen. Wij hebben een aantal eigen busjes ter beschikking die inmiddels net zo veel of meer worden ingezet voor ons activiteitenaanbod dan voor halen en brengen van kinderen naar school. Zonder eigen vervoer zul je creatiever moeten zijn en meer tijd kwijt zijn aan organiseren van vervoer of aan de vervoersbeweging zelf. Of meer inzetten op wat je in je eigen ruimte en omgeving kunt doen.
Programma en activiteitenaanbod
Het aanbod vraagt om continue aansporing, inspiratie en creativiteit. De coaches zijn de belangrijkste aanjagers en zij hebben op de locaties een netwerk van pijlerspecialisten. Zo wordt onderling gecommuniceerd en geïnspireerd. Door een projectmatige aanpak, draaiboeken, beschrijven activiteiten, thema uitwerkingen, kunnen activiteiten en projecten op de diverse locaties op eenzelfde wijze worden herhaald. Overleg met kinderen is ook belangrijk; wat vinden zij leuk, wat willen zijn? We betrekken kinderen ook zo veel mogelijk bij ons aanbod om het af te stemmen op de behoefte.
Professionals
Het is de kunst om kinderen te motiveren. Het is belangrijk dat kinderen vrije keuze hebben. Maar je wilt ze ook uitdagen en aansporen om iets nieuws te proberen. Sensitieve responsiviteit, respect voor autonomie en ontwikkelingsstimulering is dus belangrijk.
Zo’n breed aanbod vraagt ook iets van de organisatie. Je moet duidelijke afspraken maken, keuzes begeleiden, regels opstellen en bewaken en ook dat zijn interactievaardigheden (structureren en grenzen stellen, praten en uitleggen). Deze interactievaardigheden trainen we binnen onze Zonnekinderen UniverCity: medewerkers kunnen hier naast onze VVE-scholingen en scholing vanuit wettelijke kaders ook op maat gemaakte programma’s volgen: de ZIN- training (Zonnekinderen Interactievaardigheden) voor respectievelijk baby- en peuterbegeleiders en bso-medewerkers
Onze aanjagers; de coaches van Zonnekinderen
Samenwerking met ouders
Je moet ouders uitleggen wat je aanbod is en wat je doel ermee is. Soms moeten ouder zich aanpassen bv. om het kind op een andere plek op te halen of om de kledingkeuze aan te passen (kliederen met water en modder of ravotten in de natuur vraagt niet om nette kleren).
Nog mooier is om de expertise of het netwerk van ouders in te zetten om het aanbod te verrijken. Vooral met Wereldwijs proberen we gebruik te maken van de werkkring van ouders.
Overigens is iedere stap er één en kun je ook op kleine schaal beginnen en successen behalen!
Je moet blijven aansluiten op de kinderen. Veel activiteiten kun je met een bepaalde interval herhalen. Die efficiëntie is nodig om het bedrijfseconomisch reëel te houden. Maar je moet ook blijven vernieuwen en verassen. Het gaat om kansen zien en kansen grijpen, samenwerking zoeken. Veel (maatschappelijke) organisaties hebben eenzelfde doel; b.v. bewegen of natuur onder de aandacht van kinderen brengen. Maak over en weer gebruik van elkaar. Wellicht zijn er subsidiemogelijkheden. Ga in gesprek met gemeente en lokale initiatieven, jeugd- en welzijnsorganisaties. Er zijn gemeenten met combinatiefunctionarissen bv op het gebied van sport. Ga in gesprek over wat je voor elkaar kunt betekenen. Haak ook aan bij tal van landelijke initiatieven bv Gezonde kinderopvang; hier valt expertise en inspiratie te halen (cursus tot coach Gezonde Start, startsubsidie Lekker naar buiten), Groen Cement, Modderdag.
Klik hier voor een aantal videofragmenten van o.a. cultuurcoaches, sportcoaches en wereldwijscoaches.
https://www.zonnekinderen.nl/coaches/cultuurcoaches/
https://www.zonnekinderen.nl/coaches/onze-sportcoaches/
https://www.zonnekinderen.nl/coaches/wereldwijscoach/
Fotografie headerfoto: www.kinderopvangmundo.nl: Masterphoto
Beelden in tekst: Kinderopvang Zonnekinderen
