Talenten ontdekken en ontwikkelen

Dit ontwikkelteam heeft van juni tot en met oktober 2020 gewerkt aan het formuleren van de kennisbasis met betrekking tot 'Talenten ontdekken en ontwikkelen'.

Talent is officieel (volgens het woordenboek) een ‘exceptionele bekwaamheid of begaafdheid’. Het gaat dan om vergelijking met andere personen. Je kunt talent ook als een relatief sterke kant zien van een persoon, bijvoorbeeld een kind kan in verhouding tot diens andere vaardigheden goed tekenen. In de alledaagse praktijk spreken we over ‘kinderen hun talenten helpen ontwikkelen’. Dan bedoelen we niet alleen kinderen met exceptionele begaafdheid. Dan bedoelen we dat we de ontwikkeling (kennis, vaardigheden en attitudes) van alle kinderen in brede zin willen stimuleren, met name daar waar hun sterke kant of voorkeur ligt. Het gaat dan om ontwikkeling op verschillende terreinen: motorisch, cognitief, intellectueel, sociaal-emotioneel, creatief, muzikaal. Bij het thema talentontwikkeling gaan we uit van die laatste betekenis: ontwikkelingsstimulering in brede zin.

Jonge kinderen hebben in aanleg ontwikkelingsmogelijkheden die brede ervaring en oefening vereisen om tot talenten of kwaliteiten uit te groeien. Daarvoor moeten deze ontwikkelings-mogelijkheden wel gesignaleerd en gevoed worden. Zonder signalering, ervaring kunnen talenten onopgemerkt blijven en niet tot uitdrukking komen. Maar voor het zover is moet bij heel jonge kinderen eerst aan een fundament aan basiskennis en -vaardigheden gebouwd worden. Goed kunnen tekenen, dansen, voorlezen of puzzels oplossen kunnen pas zichtbaar worden als de motoriek, de sociaal-emotionele en taal- en denkontwikkeling voldoende ontwikkeld zijn. Daarom betekent talentontwikkeling bij (heel) jonge kinderen: werken aan de bouwstenen voor toekomstig leren. Denk aan veilige hechting: die zorgt voor vertrouwen in anderen en in zichzelf en draagt eraan bij dat kinderen durven te verkennen. Aandachtsontwikkeling maakt dat kinderen bij een activiteit betrokken blijven. Zelfregulatie zorgt ervoor dat kinderen hun gedrag kunnen sturen en hun emoties kunnen hanteren. Dit zijn drie heel belangrijke bouwstenen voor toekomstig leren en daarmee ook voor talentontwikkeling. Naast het bieden van brede ervaringen is oefening belangrijk om talent te ontwikkelen. Door oefening doen kinderen kennis en vaardigheden op en die dragen vervolgens bij aan zelfvertrouwen. Zelfvertrouwen en interesse zijn belangrijke drijvende krachten achter talentontwikkeling vanuit het kind zelf: het zorgt ervoor dat kinderen nieuwe ervaringen aan durven te gaan en bij tegenslag doorzettingsvermogen tonen.

Er volgt snel een nadere uitwerking.