Ieder kind heeft in aanleg ontwikkelingsmogelijkheden die – door ervaring – uit kunnen groeien tot talenten. Volgens het woordenboek is talent een ‘exceptionele bekwaamheid of begaafdheid’. Een vergelijking met andere personen, dus. Maar je kunt talent ook zien als een relatief sterke kant van een persoon. Neem bijvoorbeeld een kind dat in verhouding tot zijn andere vaardigheden goed kan tekenen.
In de pedagogische praktijk helpen we kinderen om hun talenten te ontdekken. Dat doen we door eerst hun interesses te signaleren en deze vervolgens te voeden. We kijken daarbij naar alle kinderen en dus niet alleen naar kinderen met een exceptionele begaafdheid. Van alle kinderen stimuleren we dus in brede zin de ontwikkeling (kennis, vaardigheden en attitudes).
Benut bij talentontwikkeling alle pijlers van pedagogische kwaliteit
Talentontwikkeling stimuleren kan plaatsvinden op verschillende terreinen: motorisch, cognitief, intellectueel, sociaal-emotioneel, creatief en muzikaal. De pedagogisch professional benut daarbij alle pijlers van pedagogische kwaliteit: de omgeving, het aanbod, de interactievaardigheden en de samenwerking met de ouders.
Talentontwikkeling signaleren
Cruciaal voor de (talent)ontwikkeling van kinderen zijn signalering door de pedagogisch professional en het opdoen van brede ervaringen . De pedagogisch professional signaleert interesses en voedt deze vervolgens door kinderen bepaalde ervaringen te laten opdoen.
Zelfvertrouwen door brede ervaringen
Het aanbieden van ervaringen is ook belangrijk omdat het kind daardoor de eigen interesse(s) kan ontdekken. Die interesses worden dan weer door de pedagogisch professional gesignaleerd en gevoed. Ervaring werkt hierbij als een ‘vliegwiel’. Door ervaring breiden kinderen hun kennis en vaardigheden uit en dat draagt weer bij aan hun zelfvertrouwen. Dit zelfvertrouwen leidt in veel gevallen tot een nog grotere interesse en motivatie om meer ervaring op te doen.
Kortom, zelfvertrouwen en interesse zijn belangrijke drijvende krachten achter talentontwikkeling. Zij zorgen ervoor dat kinderen nieuwe ervaringen aan durven gaan en bij tegenslag doorzettingsvermogen tonen.
Talentontwikkeling bij jonge kinderen
Bij jonge kinderen, zo ongeveer tot een jaar of vier, is het nog lastig om te spreken van talentontwikkeling. Bij deze kinderen moet eerst een fundament van basiskennis en -vaardigheden worden opgebouwd. Goed kunnen dansen wordt pas zichtbaar als een kind dat motorisch aan kan. Houtbewerken of goed kunnen voorlezen kun je pas signaleren als de sociaal-emotionele en taal- en denkontwikkeling voldoende ontwikkeld zijn.
Daarom betekent talentontwikkeling bij (heel) jonge kinderen: werken aan de bouwstenen voor toekomstig leren. Denk daarbij aan:
- veilige hechting die zorgt voor vertrouwen in zichzelf en anderen en eraan bijdraagt dat kinderen durven te verkennen;
- aandachtsontwikkeling die ervoor zorgt dat kinderen bij een activiteit betrokken blijven;
- zelfregulatie die ervoor zorgt dat kinderen hun gedrag kunnen sturen en hun emoties kunnen hanteren.
