Marieke Grijpink, pedagogisch beleidsmedewerker, SWKGroep
Voor mij was de keuze voor een ontwikkelteam van het Expertisecentrum Kinderopvang snel gemaakt. Het spanningsveld tussen de pedagogiek, met opvoedingsdoelen in het achterhoofd, en het respecteren van de autonomie van het kind, heb ik altijd heel interessant gevonden. Is het wel een spanningsveld, of gaan beiden eigenlijk heel goed samen? Als pedagoog, pedagogisch medewerker of ouder heb je toch iets voor ogen, wil je toch ergens naartoe met de kinderen, naar een betere wereld, naar respectvol omgaan met elkaar ? Wat als het kind nu een heel andere kant uit wil?
Grijstinten
Gelukkig draag ik uit dat de wereld niet zwart of wit is. Mijn interesse gaat uit naar de grijstinten, het nuanceren, jezelf bevragen, op zoek gaan naar de ene én de andere kant, als een kabbelende beek meanderend , waarbij onderweg glans ontstaat, het eureka moment.
Inspiratie
Covid-19 gooide in het begin van ons traject roet in het eten, geen bijeenkomst, geen gezamenlijke start. Gelukkig vind ik altijd wel ergens inspiratie, door een post op Linkedin, door even langs mijn boeken te gaan, door terug te gaan in de tijd of een gesprek met een collega. Maar het meest nog door kinderen die ik spontaan tegenkom, bij de supermarkt, op straat of in mijn woonomgeving. Wat een autonome wezens zijn het toch: zeker wanneer de ouders uit beeld zijn! Zo reist autonomie deze weken met mij mee, tot de eerste bijeenkomst. Ik durf er nog niet bij te zijn door de Corona die deze maanden ook ons avontuur inkleurt. Ik duik in de autonomie: welke bronnen hebben mij richting gegeven?
Emmi Pikler
Emmi Pikler is toch wel mijn grote inspiratiebron. Ik was zo bevoorrecht om ooit (35 jaar geleden!) op studiereis te gaan naar het Piklerinsituut in Budapest, en wat ik daar zag heeft mij nooit meer losgelaten. De manier waarop jonge kinderen in hun autonomie werden gerespecteerd……………ik heb er eigenlijk geen woorden voor. Ik ben weer naar films gaan kijken, heel goed gaan kijken, gaan kijken, kijken. Laat dat nu de basis zijn voor het respecteren van de autonomie. Eerst moeten we kinderen echt gaan zien, gaan erkennen in hun kracht en eigenheid.
Gelukkig werden we digitaal bijgepraat door Annika de Haan, zodat ik en twee mede autonomie deelnemers ons verder konden gaan verdiepen in het respecteren van de autonomie tijdens de overgangsmomenten. En toen ging ik helemaal los: eigenlijk is het verschonen van de baby of de dreumes één groot overgangsmoment! Je wordt opgepakt door (hopelijk) bekende handen, gaat de lucht in, ontmoet een (hopelijk) bekend lijf, soms ga je naar een andere ruimte, die anders ruikt, met ander licht, je wordt neergelegd, de handen zitten aan je lijf, je begrijpt het wel of niet, er wordt met of tegen je gepraat, je kleding gaat uit….en dan is het echte verschonen nog niet eens begonnen. En dan is onze uitdaging: hoe kunnen we de autonomie op zo’n moment zo goed mogelijk respecteren?
Praktijkvoorbeelden
Tijdens de tweede bijeenkomst van het Expertisecentrum werd autonomie vanuit een theoretisch kader verduidelijkt. Daarna kwamen theorie en praktijk samen in de vorm van korte presentaties. Over inrichting, eetmomenten, spelen, alles in relatie tot autonomie. Mooie praktijkvoorbeelden kwamen naar boven waarbij kinderen in hun autonomie werden gerespecteerd door meer ruimte, zowel letterlijk (meer vierkante meters om te spelen) als figuurlijk (meer eigen inbreng, initiatief). Samen gaan we aan de slag om deze voorbeelden verder uit te werken en uit te proberen in de praktijk. Het in gesprek gaan met elkaar en met mensen binnen mijn eigen organisatie maakt dat het al gaat stromen, als de meanderende beek. Waarbij wij, net als kinderen, op avontuur gaan. Ik ben benieuwd wat we allemaal tegen gaan komen!