In januari 2018 kregen alle peuters in de gemeente Amsterdam recht op 15 uur voorschoolse educatie per week. Voor peuters met een doelgroepindicatie betekende dat een uitbreiding van 12 naar 15 uur en voor peuters zonder doelgroepindicatie betekende dat een uitbreiding van 6 naar 15 uur. De verwachting was dat 15 uur zou leiden tot stabielere en meer heterogene groepen en dat dit positieve effecten zou hebben op de proceskwaliteit.

https://www.sardes.nl/pathtoimg.php?id=4003&image=eindrapport-innovatiecentra-voor-en-vroegschoolse-educatie.pdf

Steeds meer kinderen groeien op in een omgeving met een tekort aan natuur. Dit heeft geleid tot investeringen in Groene Kinderopvang. Door Groene Kinderopvang kunnen kinderen vanaf zeer jonge leeftijd regelmatig direct zintuiglijk contact met natuur maken en daardoor een band met natuur opbouwen. Momenteel stagneert de Groene Kinderopvang omdat er weinig kennis beschikbaar is over het pedagogisch gebruik van de groene buitenruimte. In dit onderzoek staat een professionaliseringstraject centraal. In dat traject leren pedagogisch medewerkers de groene buitenruimte zo te gebruiken dat dit het welzijn van kinderen (0-4 jaar) en hun persoonlijke competenties bevordert en daarmee de kwaliteit van de opvang vergroot. Na afloop van het traject wordt de effectiviteit in kaart gebracht met een evaluatieonderzoek onder 24 kinderdagopvanglocaties. In dit onderzoek wordt het welzijn van kinderen op de locaties die het professionaliseringstraject hebben doorlopen vergeleken met het welzijn van kinderen op locaties die niet zo’n traject hebben doorlopen.

Dit project richt zich op professionalisering van pedagogisch medewerkers in de kinderopvang door Alert4you. Alert4you is een vorm van samenwerking waarbij jeugdhulpspecialisten zorgen voor kennisoverdracht naar en coaching op de werkplek van pedagogisch medewerkers. Deze structurele samenwerking tussen pedagogisch medewerkers en jeugdhulpspecialisten moet zorgen voor vroegtijdige en betere signalering van kinderen die extra begeleiding nodig hebben. Het doel hiervan is om te voorkomen dat deze kinderen onnodig verwezen worden naar gespecialiseerde jeugdhulpvoorzieningen. In dit onderzoek worden de veronderstelde werkzame factoren en de noodzakelijk geachte competenties bij de professionals (pedagogisch medewerkers en jeugdhulpspecialisten) in kaart gebracht en verklaard. Het onderzoek richt zich op drie (middel)grote gemeenten, waaronder Amsterdam.

Dit onderzoek moet voor de Nederlandse situatie licht werpen op mogelijke positieve en negatieve uitkomsten van kinderopvanggebruik, samenhangend met kenmerken van de kinderen en de opvangsituatie. Het doel van dit project is om inzicht te vergroten in de kind- en omgevingsfactoren die bijdragen aan de sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling van kinderen (0-4 jaar). Ook wordt onderzocht of een groep ‘gevoelige’ kinderen (moeilijk temperament, verhoogde gevoeligheid voor invloeden vanuit de omgeving) profiteert van een relatief hoge pedagogische kwaliteit. Er worden drie deelstudies uitgevoerd. Ten eerste een (inter)nationaal literatuuronderzoek naar moderatoren en differentiële effecten van kinderopvang op de ontwikkeling van kinderen (0-4 jaar). Ten tweede zogenaamde secundaire analyses van bestaande NCKO-data. Tot slot een longitudinale studie van kinderen van 2 tot en met 4 jaar (t/m het begin van groep 1) in kinderdagverblijven en gastouderopvang.

Veel peuters doen een groot deel van hun ervaringen op binnen de kinderopvang. In dit project krijgen pedagogisch medewerkers vanuit een ‘deugdenaanpak’ concrete tools in handen, die helpen om positieve eigenschappen (deugden) in de dagelijkse praktijk te herkennen, te vormen en te stimuleren en hiermee bij te dragen aan karaktervorming. Deugden zijn universele positieve eigenschappen (zoals eerlijkheid, behulpzaamheid of vriendelijkheid), de bouwstenen van ons karakter en in aanleg bij iedereen aanwezig (Wilce, 2014). Met aandacht voor de positieve eigenschappen van kinderen en pedagogisch medewerkers, wordt gestreefd om een bijdrage te leveren aan zowel het welzijn en de persoonlijke ontwikkeling van kinderen van 2-4 jaar in de kinderopvang als ook aan de professionalisering van pedagogisch medewerkers.

Door middel van vragenlijsten, observaties en focusgroepen wordt de haalbaarheid en effectiviteit van de deugdenaanpak in de kinderopvang geëvalueerd.

Voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang is de begeleiding van spel complex, terwijl spel belangrijk is voor de ontwikkeling van jonge kinderen. Uit onderzoek is bekend dat dialogische gesprekken, waarin open vragen worden gesteld en kinderen veel ruimte krijgen om zelf ideeën te verwoorden, een grote bijdrage leveren aan de taal- en denkontwikkeling van kinderen. In dit project wordt de effectiviteit van professionaliseringstrajecten gericht op het voeren van dialogische gesprekken tijdens spelbegeleiding onderzocht. Daarbij ligt de focus op twee vormen van professionalisering: een trainingsvariant en een netwerkvariant. Beide varianten bestaan uit een combinatie van groepsbijeenkomsten en coaching on the job.

De verwachting is dat de professionalisering positieve effecten heeft op de kwaliteit van het spel en de taal- en sociale ontwikkeling van de kinderen.

Het doel van dit project is om een adaptieve werkwijze te ontwikkelen die pedagogisch medewerkers in de kinderopvang (beter) toerust voor het stimuleren van de taal-, spel- en denkontwikkeling van kinderen door middel van goede interacties. Bij twee kinderopvangorganisaties wordt een ontwerponderzoek uitgevoerd waarin een professionaliseringstraject wordt ontwikkeld. Dit professionaliseringstraject is gebaseerd op de leerwensen van de deelnemende pedagogisch medewerkers en de 10 kernelementen voor taaldenken in spel. Het traject bestaat uit groepsbijeenkomsten, individuele coaching, het gebruik van eigen videomateriaal en collegiale uitwisseling. Producten van het onderzoek zijn een onderzoeksrapport, een handleiding voor de praktijk, een online train-de-trainer-cursus en de website http://www.taal-in-spel.nl/.

Kinderopvang van goede kwaliteit draagt bij aan het welbevinden van kinderen en is ook belangrijk voor de sociaal emotionele-, cognitieve- en taalontwikkeling van kinderen. Daarom voert het consortium LKK (Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang) jaarlijks een kwaliteitsmeting uit. Er worden metingen gedaan bij alle vormen van kinderopvang: kinderdagopvang, peuteropvang, buitenschoolse opvang en gastouderopvang. De metingen brengen verschillende aspecten van kwaliteit in beeld. Denk aan de kwaliteit van interacties in de groep, maar ook aan het professionaliseringsaanbod voor de pedagogisch professionals. Door regelmatige metingen vergroten we het inzicht in de ontwikkeling van de kwaliteit over de loop van de jaren en welke rol veranderingen in beleid (zoals IKK) hierin spelen. De resultaten kunnen zo bijdragen aan een verdere verbetering van de kwaliteit en het landelijk beleid hierin.

Drie bronnen in de eigen bibltioheek:

LKK_kwaliteit_kinderopvang_2017-2022.pdf

LKK_kwaliteit_babyopvang_meting_2017-2019.pdf

LKK_trendanalyses_gecombineerde_meting_2017-2019.pdf

In de kinderopvang, vve en onderbouw van het basisonderwijs is veel aandacht voor de ontwikkeling van zelfsturing ('executieve functies') en is spel een belangrijke activiteit. Professionals blijken echter handelingsverlegenheid te ervaren bij het benutten van de nieuwsgierigheid van kinderen en hun spel voor de cognitieve ontwikkeling in directe samenhang met de ontwikkeling van de executieve functies. Het doel van dit project is om inzichten en tools te ontwikkelen om deze handelingsverlegenheid weg te nemen. Samen met professionals in opvang en basisonderwijs worden rijke spelsituaties ontworpen en onderzocht. Spelsituaties die een beroep doen op specifieke executieve functies en waar expliciet aandacht is voor leren, met name wat betreft taalontwikkeling, aanvankelijk rekenen en het beter begrijpen van de wereld van wetenschap en technologie. Het project richt zich op professionals die kinderen begeleiden in de leeftijd van 3 tot 7 jaar. 

Kinderopvang is een belangrijk middel om het welbevinden en de betrokkenheid van kinderen te verhogen en hun ontwikkeling te stimuleren. Een belangrijke voorwaarde is de geboden pedagogische kwaliteit. Kinderopvanghouders zijn verantwoordelijk voor het bieden van goede pedagogische kwaliteit. Het is echter lastig om als kinderopvanghouder zelf een gedegen inschatting te kunnen maken of de geboden pedagogische kwaliteit voldoet aan de eisen, terwijl uit onderzoek blijkt dat kinderen baat hebben bij kinderopvang van goede kwaliteit. Middels dit onderzoek willen we pedagogisch medewerkers, managers, pedagogisch coaches/beleidsmedewerkers en de kinderopvangsector een betrouwbaar en valide zelfevaluatie-instrument in handen geven om de eigen pedagogisch kwaliteit te kunnen optimaliseren.